ARABULUCULUK
Arabuluculuk, hukuk sistemi gelişmiş ülkelerde yaygın olarak kullanılan bir alternatif uyuşmazlık çözümü yöntemidir.Arabuluculuk; tarafların içinde bulundukları uyuşmazlığı tarafsız bir üçüncü kişi yardımı ile
mahkemeye gitmeden ya da mahkeme yönlendirmesiyle çözmelerinde kullanabilecekleri bir yöntemdir. Aralarındaki uyuşmazlığı, kendi istekleriyle ya da bir mahkemenin önerisi ile arabulucunun eşliğinde çözmeye karar veren
taraflar,uyuşmazlık konusunu arabulucuya ileterek,tamamen tarafsız, ön yargı ve yargıdan uzak bir arabulucu eşliğinde, sorunlarını tartışma ve kendileri için en iyi çözümü, bulma fırsatı elde ederler.
Uyuşmazlığın tarafları arabuluculuk sürecine özgür iradeleriyle ve eşit haklara sahip olarak katılırlar. Arabuluculuk faaliyetine
katılan tüm taraflar bu süreçte ileri sürülen beyan veya belgelerin gizli kalmasını sağlamakla yükümlüdür. Arabuluculuk faaliyeti
sırasında ileri sürülen belgeler ve beyanlar, mahkemelerde veya tahkim vs. gibi başkaca yerlerde delil olarak kullanılmaz. Arabuluculuk
Kanunu uygulaması ile uyuşmazlığın çözülmesi halinde arabulucu tarafından bir “anlaşma belgesi” düzenlenir. Anlaşma belgesi, taraflar arasındaki
hak ve yükümlükleri belirleyen, yetkili ve görevli mahkeme tarafından icra edilebilirlik şerhi verildiğinde ilam niteliğinde olan belgelerdendir.
ZORUNLU ARABULUCULUK
Bazı uyuşmazlıklar için mahkemeye dava açmadan önce arabulucuya gitme
zorunluluğu vardır. Zorunlu arabuluculuk, bu uyuşmazlıklar açısından dava şartıdır. Yani,
arabulucuya gitmeden açılan dava, dava şartı yokluğu nedeniyle reddedilir. Hangi davalar
Zorunlu Arabuluculuk kapsamındadır?
İş Hukukunda Zorunlu Arabuluculuk; İş hukukunda işçi ve işveren arasındaki yıllık izin ücreti,
fazla çalışma (fazla mesai) ücreti, maaş vb. gibi işçilik alacakları ile ihbar tazminatı, kıdem
tazminatı vb. gibi tazminatlardan kaynaklanan uyuşmazlıklar 01.01.2018 tarihinden itibaren
zorunlu arabuluculuk yoluyla çözülecektir (7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu m.3).
İşçi ve işveren aralarındaki hukuki sorunu gidermek için öncelikle zorunlu olarak
arabulucuya başvurmak zorundadır. Arabulucuya başvurmadan iş mahkemesinde açılan iş
davaları “dava şartı yokluğu” nedeniyle usulden reddedilecektir.
İş hukukunda “dava şartı” olarak kabul edilen zorunlu arabuluculuğun uygulama alanları şu
şekildedir:
- İşe İade Davaları,
- Kıdem Tazminatı alacağı,
- İhbar Tazminatı alacağı,
- Fazla Çalışma (Mesai) Ücreti alacağı,
- Yıllık Ücretli İzin, Maaş (işçilik aylık ücreti veya yevmiye ücreti), Genel Tatil Ücretleri,
Milli ve Dini Bayram Tatil Ücret alacakları,
Bunların dışında İş kazaları veya meslek hastalığından kaynaklanan maddi ve manevi
tazminat davaları ile bu konulara ilişkin tespit, itiraz ve rücu davalarında arabuluculuk yoluna
gidilmesi zorunluluğu aranmamaktadır. Bu davalar doğrudan iş mahkemesine açılabilir.
Tüketici Uyuşmazlıklarında Dava Şartı Arabuluculuk;6502 sayılı Tüketicinin Korunması
Hakkında Kanunu’nun 73/A maddesiyle Tüketici mahkemelerinde görüşen uyuşmazlıklar
açısından arabulucuya başvuru zorunluluğu getirilmiştir.
MADDE 73/A – (1) Tüketici mahkemelerinde görülen uyuşmazlıklarda dava açılmadan önce
arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır. Şu kadar ki, aşağıda belirtilen hususlarda dava
şartı olarak arabuluculuğa ilişkin hükümler uygulanmaz:
a. Tüketici hakem heyetinin görevi kapsamında olan uyuşmazlıklar
b. Tüketici hakem heyeti kararlarına yapılan itirazlar
c. 73/A üncü maddenin altıncı fıkrasında belirtilen davalar
ç. 74'üncü maddede belirtilen davalar
d. Tüketici işlemi mahiyetinde olan ve taşınmazın aynından doğan uyuşmazlıklar
Ticari Davalarda Zorunlu Arabuluculuk; 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 5/a maddesine
göre, TTK’nın 4. maddesinde belirtilen tüm ticari davalar ile diğer özel kanunlarda yer alan
ticari davalardan, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri
hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır.
Ticari Davalarda Zorunlu Arabuluculuk; 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 5/a maddesine
göre, TTK’nın 4. maddesinde belirtilen tüm ticari davalar ile diğer özel kanunlarda yer alan
ticari davalardan, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri
hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır.
- Kiralanan taşınmazların 2004 sayılı Kanuna göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin
hükümler hariç olmak üzere, kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklar.
- Taşınır ve taşınmazların paylaştırılmasına ve ortaklığın giderilmesine ilişkin
uyuşmazlıklar.
- 23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunundan kaynaklanan uyuşmazlıklar.
- Komşu hakkından kaynaklanan uyuşmazlıklar.
İHTİYARİ ARABULUCULUK
İhtiyari arabuluculuk, tarafların bir arabulucuya gitme zorunluluğu olmadığı halde
uyuşmazlığın çözümü için dava açmadan önce arabulucuya başvurmayı tercih etmesidir.
Taraflar üzerinde tasarruf edebilecekleri her türlü özel hukuk uyuşmazlığıyla ilgili ihtiyari
arabuluculuk yoluna başvurabilir.
Şenocak Hukuk& Arabuluculuk olarak 20 yılı aşkın tecrübe ve bünyesindeki yetkili ve uzman
avukat arabulucularla hizmet vermektedir. Avukatlarımız, yargı yoluna gidilmeden önce
uzlaşma önerilerini derinlemesine inceleyerek, uyuşmazlık konusunu çözüme kavuşturmak
için azami çaba sarf etmektedir. Uyuşmazlıkların dostane bir şekilde çözümü için kanun,
yönetmelik veya mevzuat çerçevesinde arabuluculuk hizmetleri sağlanarak taraflar
arasındaki uyuşmazlığın sona erdirilmesi temin edilmektedir.
Detaylı bilgi almak için bizi arayın.